Više od 100.000 obrađenih dokumenata
Građani Federacije BiH od sada imaju mogućnost uvida u kompletan sistem upravljanja otpadom zahvaljujući javnom modulu Informacionog sistema upravljanja otpadom (ISUO), koji je pokrenuo Fond za zaštitu okoliša FBiH. Ova online platforma omogućava svakom zainteresiranom korisniku da jednostavno pristupi podacima o otpadu, njegovom porijeklu, kretanju, uvozu, preradi i reciklaži, kao i o subjektima koji učestvuju u ovom lancu.
ISUO predstavlja centralizovani web sistem koji obuhvata podatke o proizvodima koji nakon upotrebe postaju otpad, uz poseban fokus na tzv. posebne kategorije kao što su ambalaža, elektronski uređaji, vozila, gume, ulja i akumulatori. Sistem je važan dio šireg projekta izgradnje Informacionog sistema okoliša FBiH.
U funkciju je pušten početkom 2021. godine, što je predstavljalo izazov za obveznike izvještavanja i Fond, koji ima ulogu administratora sistema. Od tada se bilježi stalan porast broja registrovanih korisnika, a Fond je organizovao više od 80 edukativnih radionica, kroz koje je obuku prošlo oko 1.000 korisnika na svim administrativnim nivoima. Čak 25 radionica realizirano je uz podršku UNDP-a, koji je bio i finansijski partner na ovom projektu.
Sistem je posebno koristan za institucije – od federalnih, kantonalnih do općinskih, uključujući i inspekcije, jer im omogućava detaljan uvid u kretanje otpada unutar njihovih nadležnosti bez potrebe za razvojem sopstvenih alata.
Dodatni podsticaj za priključenje sistemu donesen je kroz izmjene Zakona o upravljanju otpadom u 2024. godini, kada su uvedene kaznene mjere za izbjegavanje obaveze dostavljanja podataka. Ova zakonska izmjena rezultirala je povećanjem broja registracija i unosa u ISUO krajem 2024. i početkom 2025. godine.
Putem javnog modula dostupni su podaci o registrovanim korisnicima, izdatim dozvolama, tipovima otpada, katalozima, postupcima reciklaže i lokacijama deponija. Prikazana je i mapa s podacima o reciklerima i sakupljačima otpada, dok su dodatne lokacije još u fazi pripreme.
Multimedijalni sadržaji, uključujući video tutorijale i pisana uputstva, omogućavaju lakšu upotrebu sistema – od same registracije do unosa podataka. Osim toga, korisnici mogu pratiti ukupan broj registrovanih subjekata, šifri otpada i institucija u realnom vremenu.
Do sada je kroz sistem evidentirano i obrađeno više od 100.000 dokumenata, što svjedoči o obimu posla i značaju koji ISUO ima za upravljanje otpadom u FBiH. Fond se nada da će javna dostupnost podataka doprinijeti većem razumijevanju i aktivnijem učešću građana u pravilnom postupanju s otpadom, što uključuje i važnost smanjenja njegove ukupne količine kroz odgovorno ponašanje pojedinaca i poslovnih subjekata.
