Termoelektrana Ugljevik, udaljena dvadesetak kilometara od Bijeljine, apsolutni je negativni rekorder u regiji s ispuštanjem čak 112.943 tone sumpornog dioksida tokom 2024. godine, pokazuju podaci iz najnovijeg izvještaja mreže ekoloških organizacija Bankwatch, Centra za životnu sredinu i Aarhus Centra.
Bosna i Hercegovina, sa čak četiri termoelektrane među šest najvećih zagađivača jugoistočne Evrope, ističe se kao zemlja s najizraženijim problemom zagađenja zraka. Uz Ugljevik, tu su i Gacko, Tuzla 6 i Kakanj 7, koje koriste zastarjelu tehnologiju na ugalj i svakodnevno ispuštaju velike količine štetnih gasova i čestica u atmosferu.
Emisije sumpornog dioksida (SO₂) iz BiH termoelektrana su 11,3 puta više od dozvoljenih granica, a problem dodatno pogoršava upotreba sve lošijeg uglja. Termoelektrana Gacko je tokom prošle godine bila najveći zagađivač prašinom u cijeloj regiji – ispustila je 3.339 tona čestica, što je 13,7 puta više od dozvoljenog.
“Emisije SO₂ u Bosni i Hercegovini iz godine u godinu se povećavaju. Termoelektrane su sve manje operativne, a koristi se ugljen sve lošije kvalitete,” izjavio je Dragan Ostić iz Centra za životnu sredinu.
Zagađenje iz termoelektrana nije samo ekološki problem, već predstavlja i ozbiljan zdravstveni rizik. Prema podacima Svjetske banke, godišnje zagađenje zraka u BiH uzrokuje smrt najmanje 3.300 ljudi, a posebno su ugrožene djeca i starije osobe.
UNICEF upozorava da 20 posto djece u BiH pati od respiratornih problema, što je direktna posljedica dugotrajne izloženosti zagađenju. Ljekari upozoravaju da zagađeni zrak povećava rizik od astme, bronhitisa, hronične opstruktivne bolesti pluća i raka pluća.
Zagađenje koje dolazi iz termoelektrana u BiH ne ostaje lokalizirano – zagađeni zrak prelazi državne granice, pa negativne posljedice trpe i susjedne zemlje. Iako je Evropska unija uvela stroge norme emisije štetnih gasova, termoelektrane u BiH i dalje rade izvan ekoloških standarda.
Zbog sve većih pritisaka domaćih i međunarodnih ekoloških organizacija, pozivi na gašenje zastarjelih postrojenja i prelazak na održive izvore energije sve su glasniji.
